Monkey business i Tikal

Tikal utgjer nokre ganske imponerande godt stabla steinroyer midt ute i tjukkaste jungelen nord i Guatemala. Her tura mayafolket pa for 2.000 ar sidan. Tydelegvis var det ganske kjedeleg a vere maya pa den tida. Difor brukte dei tida pa a baere stein og stable dei i pene royser. Nesten rett etter at dei hadde brukt 4-600 ar pa dette tidsfordrivet fann dei ut at dei heller skulle prove det samme ein annan plass. Snakk om mongoloide greier. Heile stasen grodde til og vart ikkje oppdaga att for omlag 130 tilbake. No er det kanskje den beste biten i konfektoskja Guatemala.

For a patte pa sjokoladen nar den smakar best var det berre a komme seg av garde kl 03:30 om natta for a fa med seg nok ein soloppgang. Og det var kanskje verd det.



Steinroysene kan ogsa likne pa pyramidar eller tempel eller noko slikt.



Tylen var likevel mest nogd med a fa sla av nokre ord med apekattane som hang rundt i trea. Kjente at vi fann tonen med ein gong. Kamerat og kameramann: Mr. Tyl.

45 dagar med tylefakter

Sag pa kalendaren i dag og fann ut at eg er omlag halvvegs. Ei stutt tatt-ut-av-all-mogleg-samanheng-oppsummering
av-tidlegare-ikkje-publiserte-bileter er no det minste eg kan tilby i hove markeringa. Problemet er at eg i den samanhengen ogsa fann ut at eg ikkje tar bileter. Berre dei to fyrste er fra mitt kamera. Resten er tull og toys fra det store Internettet.





78 ar gamal bartender i Mexico By, 150 ungar og 10.000 barnebarn og framleis torst pa tequila.

T-bana i Mexico By. Kapasitet pa 5-6 millionar sma mexicanarar om dagen. Ein tyl fra eller til spelar inga rolle.





Chicken bus. Gamle amerikanske skulebussar, med seter og midtgang designa for 6-aringar og mellomamerikanarar. Ikkje for tylar pa 191 cm. Men sjaforane koyerer som om Cortés var i helane pa dei.





Hasj, hippiar, hogfjellsluft og batevatn. I San Pedro og San Marco ved Lago Atitlan har hippivrak fra heile verda funne ut at dei skal samlast og verte verande til dei dauar.









Snart 45 dagar med samme frukost no. Egg a la mexicana. Dvs egg, ris, bonner og noko brod. Funkar framleis.










Frukost er ein god start pa dagen. Deretter trenger ein tyl berre ol.

Tajumulco - ein liten skrent

- Kva er det for eit homofjell? Ser jo mindre ut enn Vindkjegla! Ja, so sa tylen da han i helga sto ved foten av vulkanen Tejumulco, det hogst punktet i Mellom-Amerika, pa heile 4.220 moh. Mykje propaganda i forkant hadde fatt tylen til a tru at dette skulle bli noko av ei utfordring. Sa synte det seg at det skulle bli ein liten luffetur pa omlag ein time. Trudde tylen.

Det skulle vise seg at tyelen skulle fa ete i seg i alle fall nokre av orda. Opplegget var a komme seg opp kl 4 lordag morgon, koyre 4 t til fjellfoten pa omlag 3.000 moh, for sa komme seg til basecamp pa omlag 4.000 moh til kvelden. Det skulle no vere veldig overkommeleg, sjolv med full oppakning. Tempoet kunne no i alle fall ikkje ta livet av tylen, i og med at fylgjet besto av teite misjonerar fra uniten, skjeggete og pinglete jodar fra tyskland og slappe og sytete israelarar. Tylen danna fortropp saman med to svenskar og ein belgiar og hadde det fint, bortsett fra at vi matte vente pa dei elendige. 5-6 fokkings timar tok det a komme seg opp. Og det var ikkje berre pga av dei elendige. Det viste seg a vere lite med oksygen a fa i seg. Det var rett og slett tungt som faen. Kl 7 om kvelden var det god natt og sov godt.

Opp dei siste bakkane neste morgon i morkret utan frukost gjekk fint, sjolv med desse folka vi matte vente pa stott og stadig, det var no ikkje ende pa kor vanskeleg det var a komme seg fram. Vel oppe var det berre a vente pa sola. Det var faktsisk ganske fint a sja pa. Det beste med turen var likevel a ga igjennom skogen pa veg opp og ned, det lukta friskt av sevje og peiks. Alt i alt trur eg det er andre vulkanar i Mellom-Amerika som er meir spanande. Terningkast 4.

¿Que pasa?

Kva skjer med tylen? Har zapatistane knerta han? Er han sett inn for fyll og fanteri? Har stingray retta eit meir nadelaust angrep mot eit av dei meir livstruande organa? Neida, ta det med ro. Lite publisering pa bloggen den siste tida skuldast berre at det rett og slett er lite a fortelje. Tylefanten er nemleg pa spanskskule om dagen og leser spanske gloser om kvelden. Kjem den stakkars tylen pa skulen med fyllaande vert det sporenstriks og nadelaust straffa med ti kjappe pisk rett pa messingen med spanskroret. Likevel kan eg fortelje at det i hovudsak gar i to typar ol her; eit morkt eit som heiter Moza, og eit lyst eit som heiter Gallo (som ogsa kan bety det kvinnelege kjonnsorganet, sa det er som regel sann fifty-fifty kva ein far). Ja, forresten, eg er altso i Quetzaltenango, Guatemala. Det var vel omtrent det.

Zapatista i San Cristobal de las Casas

Tylen har pakka shortsen og solkremen nederst i sekken igjen. Torsdag haika eg ni timar i oppoverbakke, fra det gode liv og lukt inn i kulden og den tynne lufta. San Cristobal de las Casas ligger pa 2.100 moh i staten Chiapas, kor omlag ein million av totalt fire millionar er direkte etterkommarar av ulike indanargrupper. Dette er den hogste konsentrasjonen av indianarar i heile Mexico. Som alle andre urbefolkningsgrupper i verda er sjolvsagt ogsa desse raevkjort sa det held. I 1994 var begeret fullt, og ei gruppe som kallar seg zapatista erklaerte krig mot den foderale haeren i Mexico, kasta administrasjonen i San Cristobal de las Casas pa raeva ut av kontora sine, og holdt byen i eit par dagar. I ti ar kriga dei litt no og da, ettersom det passa seg. Med det resultat at mange indianarar vart drept i det som mest liknar nedslakting, og lite av krava til Zapatista vart innfridd. Krava var a fa like demokratiske rettar som det ovrige Mexico og fa tilbake litt av den jorda spanjolane har knuga pa sidan dei stjal den fra dei. Rimelege krav skulle ein tru, men det gjekk altso heller darleg. No sel dei heller zapatista t-skjorter og andre produkt med den raude stjerna til turistar.

Tylen kar i bylgjene

Verken bylgjene eller fiskane i Puerto Escondido passar godt i lag med mr. Tyl. Bylgjene gav meg juling og etter det kom det ei piggrokke (stingray) og stakk meg i foten og forgifta heile greia. Heilt klart ikkje noko a trakte etter. Lenge sidan eg har hatt det sa jikla ilt. Varte i tre-fire timar for faenskapen gav seg. Nar eg gjekk til doktor Manuel dagen etterpa kunne han fortelle at ei botte med varmt vatn ville ha tatt vekk smerten med ein gong. Fint da. I alle fulle fall var det no berre til a komme seg derifra. Tok bussen til Barra de la Cruz, kor det berre er snille bylgjer og sympatiske fiskar, vil eg seie.

Har fatt lane eit surfebrett av ein ire eg motte her. Dei lokal berre ler nar eg kjem gaande med det og mumlar noko om Titanic. Trur kanskje dei meinar det er temmeleg stort og passeleg for gronskallar. Tylen derimot er berre glad og fornogd ettersom han har vore oppe pa brettet i opptil fleire sekund nokre gongar no. Legger sjolvsagt ved prov for skeptiske lesarar. Bilta viser ogsa at det er ganske fint her. Styresmaktene har avgjort at det ikkje skal byggjast noko nede ved stranda, sa den er heilt ode. Bortsett fra ei lita strahytte kor dei grillar i hop den beste fiskesandwichen eg har smakt nokon gong, og serverar den saman med iskald ol. Barra de la Cruz er ein knottliten fiskelandsby som ligger 1,5 km fra stranda. Og mellom landsbyen og stranda er det ingenting. Niiiiiiiiiiice.